"Trans - Syberia" - Adam Ubertowski

Akcja powieści umiejscowiona jest na Wybrzeżu podczas wielkich przewrotów politycznych, kiedy upragniony kapitalizm wypierał z Polski znienawidzony komunizm. Jednak wydarzenia polityczne stanowią jedynie tło do przedstawienia miejsc, ludzi i sytuacji, która panowała wówczas w Polsce. Jednym z bohaterów, a zarazem narratorów powieści jest Trocki, do niedawna inżynier projektujący wielkie statki, przykładny mąż i ojciec rodziny, którego życie zmienia się diametralnie z chwilą kiedy przez przypadek nie wraca z pracy do domu. Decyzja ta jest nieodwracalna, a utrata bliskich nieunikniona. Jednak życie pędzi do przodu i trzeba odważnie wyjść mu naprzeciw. Rządzące losem Trockiego przypadki kierują go w środowisko ludzi spoza nawiasu społeczeństwa, drobnych krętaczy, kombinatorów, cinkciarzy, dla których załatwienie smacznej szynki, prawdziwej aromatycznej kawy, czy dobrych papierosów nie stanowi najmniejszego problemu. W kraju „na kartki”, gdzie z półek sklepowych straszy jedynie ocet, papier toaletowy jest towarem deficytowym, a kolejki do pustych sklepowych półek irytują obywateli, rarytasy zza zachodniej granicy wydają się być warte każdych pieniędzy.

Książka podzielona jest na dwie części, pierwsza przewrotnie w tytule ma koniec: Sąsiedzka przysługa, czyli koniec” oraz druga, jak się domyślacie z początkiem w tytule: „Północny zachód, czyli początek”. Zatem czego to koniec, a czego początek? Odchodzi „stare”, znienawidzone, nadchodzi „nowe” – upragnione! Znikają kartki na żywność, czołgi z ulic, kolejki spod sklepów, a wkracza dobrobyt wprost z Zachodu! Hamburgery, pierwsze hipermarkety, czy telefony komórkowe wydają się być gwiazdką z nieba dla dotychczas zniewolonych obywateli. Ale czy „nowe” będzie lepsze? Kto zyska, a kto na tym straci?

Adam Ubertowski to pisarz mieszkający i tworzący w Trójmieście, a przy tym doskonale znający Wybrzeże, co dobrze widać w powieści. Topografia miasta, jego zakamarki, nie stanowią dla niego najmniejszej tajemnicy, dzięki czemu czytelnik, który nie zna tych okolic, jest się w stanie zorientować i odnaleźć azymut. Smaku, a przy tym wyjątkowości dodaje powieści zabieg zastosowania wielorakiej narracji, która pomimo różnorodności w zapisie, wzajemnie się dopełnia tworząc klarowną całość. Narratorzy przeplatają się ze sobą, przez co poznajemy punkt widzenia każdego z nich nie nudząc się przy tym, a wręcz przeciwnie, czekając z napięciem jak to się wszystko skończy.

Przyznam, iż początkowo miałam mieszane odczucia co do tej książki, okładka odstraszała, a obawy przed nadmiarem polityki napawały mnie przerażeniem. Jednak muszę przyznać, że moje wątpliwości szybko zostały rozwiane, a „Trans – Syberia” wciągnęła mnie po same uszy. Książka napisana jest lekkim językiem, a sam Trocki posiada całkiem przyzwoite poczucie humoru, dzięki któremu w łatwy sposób zjednuje sobie czytelnika. Dodatkowy smaczek stanowią przypisy, mające często formę ciętych ripost, czy też zabawnych spostrzeżeń, ot choćby: „(…) pod nasz dom podjechała czarna limuzyna* - *To mogła być legendarna czarna wołga; takimi samochodami wedle ludowych opowieści, poruszali się porywacze dzieci, którzy ssali z nich krew.”(s. 32) , czy też moje ulubione: płaszczka – pływające zwierzątko udające dla niepoznaki stary płaszczyk” (s.18)

Mimo, iż stan wojenny już dawno za nami, a kartki na żywność, to relikty przeszłości, to jednak nie można zaprzeczyć, że stanowią one cześć naszej historii, której wielu z nas może nie pamiętać, ale miejmy świadomość, że w tych czasach przyszło żyć naszym rodzicom, którzy musieli sobie jakoś radzić. Czy było im łatwo? A czy Wam byłoby łatwo bez telefonu, Internetu, samochodu i wielu, wielu innych udogodnień, o których im wtedy nawet się nie śniło? Pytanie pozostawiam bez odpowiedzi, a książkę „Trans – Syberia” polecam z czystym sumieniem.

Ocena: 5 / 6


Wydawnictwo: FA - art 
Okładka: miękka
Ilość stron: 256

Za możliwośc przeczytania książki dziękuję Wydawnictwu FA-art oraz Portalowi Sztukater

.